Szmaragdowy Las. Kampania inspirowana Original Dungeons & Dragons i Chainmail.

Z zamiarem rozpoczęcia nowej kampanii z wykorzystaniem najstarszych mechanik erpegowych nosiłem się od dawna, w zasadzie jeszcze przed zakończeniem drugiego sezonu Bursztynowego Szczytu. Tym razem chciałem jednak pójść w inne klimaty niż gonzo dotychczasowych rozgrywek. Postanowiłem, że nowa gra będzie bardziej przyziemna (low fantasy), osadzona w konkretnym historycznym settingu. Odsunąłem do greckich kalend kilka dawno wymarzonych kampanii (np. tę w klimatach serialu Robin of Sherwood) i zdecydowałem się na pójście gdzieś w środek między nie.

Mamy zatem Szmaragdowy Las. Kampanię osadzoną w V w. Brytanii, tuż po formalnym wycofaniu się z niej Rzymian i tuż przed czasami historycznego króla Artura. W czasach schyłku dawnej religii i saksońskiej ekspansji. W czasach odchodzenia dawnego porządku i zastępowania go nowym. W czasach znakomicie (choć fikcyjnie) opisanych w trylogii arturiańskiej Bernarda Cornwella i grze Nethergate, a słabo ujętych w historycznych źródłach.

Ku mojemu zaskoczeniu, nieocenioną pomocą okazały się na ostatnim etapie przygotowań podręczniki źródłowe do AD&D2e: Celts (oraz w mniejszym stopniu Glory of Rome) z serii Historical Reference (świetny sam w sobie, jako pomoc do celtyckich kampanii w drugich adedekach) oraz Legends and Lore. Nie znalazłem czasu, by zapoznać się z miliordem podręczników źródłowych do innych systemów (np. Celtic Myth do GURPSa).

Akcja zaczyna się w Hen Ogledd, na północy wyspy. Gracze wcielają się w dzielnych Brytów lub Rzymian (oczywiście mogą to być ludzie z każdej strony Imperium, a w zasadzie to z całego znanego świata), którzy wiedzeni różnorakimi motywacjami przybywają nad Loch Daer, zwabieni opowieściami o wzgórzach opuszczonych przez Sidhe, czekających na zbadanie i wydarcie im starożytnych skarbów. Niektóre z postaci chcą przywrócić dawną chwałę Starej Wiary, wypędzić Saksonów i resztki Rzymian, inni chcą zaprowadzić nowe porządki i nawrócić pogan na jedyną prawdziwą wiarę w Chrystusa. Zakładam jednak, że motywacje postaci w ramach drużyny powinny być spójne, tj. wzorem wspomnianego Nethergate ekipa powinna zdecydować się po której stronie stoi i w jakim ogólnym kierunku zdąża. Ma to odzwierciedlenie w Alignment, ale o tym napiszę szerzej w osobnym tekście.

Przy okazji udało się znacząco powiększyć bazę osobową gry: dołączyła do nas trójka nowych graczy i graczek, co czyni w sumie sześć osób przy stole, nie licząc sędziego. Do gry w warunkach domowych to chyba maksymalna liczba.

Mechanicznie zdecydowałem się pójść w pełne homebrew, biorąc OD&D i Chainmail jako punkty wyjścia. Przeprojektowałem atrybuty i klasy, zasady walki, rozstrzygania sytuacji spornych i podróży, zaś zasady magii pożyczyłem od mądrzejszych od siebie. Poniżej – krótko o założeniach mechaniki, po wyczyszczeniu opublikuję pełny zestaw w osobnym dokumencie.

Postać opisywana jest przez cztery losowe cechy: Brawn, Wits, Ego i Power (to ostatnie to zdolność magiczna) w przedziale 2-12 (dzień dobry Pan Arneson), dające rozstrzał bonusów od -2 do +2. Do tego mamy również cztery umiejętności opisujące główne aspekty rozgrywki: Wilderness, Stealth, Lore, Craft, które z kolei opisywane są jedynie bonusami od 0 do +3 i zależne są od klasy. Bonusy z atrybutów mają niewielki wpływ na niektóre sytuacje w grze oraz brane są pod uwagę przy rzutach obronnych (2k6, jeden ST dla danej klasy malejący wraz z poziomami). Umiejętności dodają swe bonusy przy rozstrzyganiu sytuacji spornych.

Zamiast tworzyć osobne mechaniki na każdy z aspektów przyjąłem jedną, by wszystkimi rządzić. Sytuacje w grze, które wymagają randomizacji rozstrzygamy albo testem rzutu obronnego (czyli 2k6 + bonus z atrybutu, sytuacje 0/1) albo testem ogólnym, do którego możemy dodać bonus z umiejętności (ale nie do każdego jakaś umiejętność będzie pasowała). Również rzucamy 2k6, ale przedział wyników mamy już zbliżony do standardowego w wielu współczesnych mechanikach (FU, czy PbtA): od skrajności z konsekwencjami, przez sukces z konsekwencjami do zwykłego sukcesu i zwykłej porażki. Ważne, by przed rzutem ustalić stawkę. Bystra czytelniczka zauważy, że jest nic innego, jak zmodyfikowany rzut na reakcję.

Zasady walki sięgają do Chainmaila (albo – podstawowego systemu z OD&D). Każda z postaci ma wartość Fighting Capability opisującą iloma kostkami sześciennymi rzuca wykonując atak. By trafić, na kostce należy uzyskać wynik zależny od opancerzenia celu: od 3+ do 6. Możliwe jest uzyskanie kilku trafień w jednym ataku. Trafienie rozpatruje się inaczej w zalezności od trafionego: w wypadku PC oznacza utratę 1-6 HP, w wypadku NPC (w tym potwora) oznacza to utratę 1 Hit (coś jakby HD). W wypadku NPC wartości Fighting Capability i Hits nie są ze sobą skorelowane. Wytrzymały, lecz niemrawy potwór może mieć wiele Hits, lecz mało FC.

Klasy skrojone są pod tę konkretną kampanię, nie zakładam grania innymi rasami niż ludzie (istnieje mała szansa na domieszkę krwi Sidhe lub Fomorian). Gracze mogą wybierać spośród:

• Fighting-Wo_Man: standard, z opcją rozwoju umiejętności zamiast Fighting Capability;
• Druida: silnej klasy stosującej trzy rodzaje magii zaczerpnięte wprost ze znakomitego Beyond the Wall, przekazywanej wyłącznie w tradycji ustnej oraz rozwijającej umiejętności, klasa dostępna tylko dla Celtów;
• Czarnoksiężnika: dysponującego czarami wziętymi ze świetnego Wonder & Wickedness odczytywanymi z hermetycznych tekstów, klasa dostępna wyłącznie dla nie-Brytów;
• Misjonarza: nieuzbrojonego, niewalczącego ewangelizatora mogącego czynić cuda, których efekty są każdorazowo negocjowane przez graczy, nie ma gotowej ich listy (dalekie echa Whitehack).

Jak widać – zasady magii zaczerpnąłem ze źródeł zewnętrznych. Chciałem nieco odpocząć od mielenia w kółko kombinacji Sleep/Charm/Cure Light Wounds, a z innej strony chciałem, by magia nabyła nieco mistycznego charakteru – w tym departamencie oba źródła dostarczają znakomite opisy sposobu rzucania czarów i ich efektów.

Założyłem, że maksymalny możliwy do osiągnięcia poziom to 10. Skutkiem jest dużo szybsza progresja niż w OD&D. Jednocześnie (to pomysł Roberta) spłaszczona jest progresja HP. Najsilniejszy pod tym względem Wojownik zaczyna grę mając dwie kostki punktów, kończy mając kostek zaledwie pięć.

Postanowiłem porzucić dotychczasowy sposób eksploracji settingu. Nie będzie hexcrawla ani badania lochów kratka po kratce. Przygotowałem (a w zasadzie ciągle przygotowuję, bo ta praca nie będzie miała końca) mapę heksową o rozdzielczości 1 heks = 1 mila oraz mapy lochów o rozdzielczości 1 kratka = 10 stóp, ale korzystam z nich jedynie jako narzędzia opisu, nie oczekuję od graczy dokładnego odwzorowania terenu. Na powierzchni sprawdza się to o tyle, że pozwala na dużo większe zróżnicowanie terenu i umieszczanie wielu punktów charakterystycznych. Pasuje to zdecydowanie do kampanii – wszak teren Wyspy nie jest nieskończony a sieć osadnicza jednak dość gęsta, nawet na północy. Zobaczymy jak sprawdzi się to w podziemiach – gracze będą musieli dużo więcej wysiłku włożyć w wyobrażenie sobie konstrukcji, a nie tylko w odwzorowanie planu w widoku z góry.

Przy okazji podłapałem fajny patent z Forbidden Lands, podobny nieco do tego, który gdzieś tam niezależnie pojawił się ad hoc w drugim sezonie Bursztynowego Szczytu: każda doba w Dziczy dzieli się na cztery tury odpowiadające porankowi, środkowi dnia, wieczorowi i nocy. Takie ujęcie tematu pozwala na bardzo zgrabne rozstrzyganie co robią PC, ile czasu im to zajmuje i w jakich warunkach to robią, pozwala też uniknąć żenujących dyskusji o tym, że przecież obóz można postawić w pięć minut, że zbieranie korzonków wcale nie opóźnia marszu, etc. Koniec: poświęcacie turę na rozbicie obozu, czy nie?  W przeciwieństwie do FL każda czynność nie jest tak oskryptowana i nie wymaga tylu testów (w większości wypadków – zgoła żadnych).

Moim pierwotnym założeniem było podejście do mechaniki OD&D/CM na świeżo, bez podejmowania prób rekonstrukcyjnych. Pierwotny draft zasad miał być trochę próbą podejścia do tekstu zasad w taki sposób, w jaki mogli do niego podchodzić ludzie w latach 70tych nie mający żadnego doświadczenia z tego typu rozgrywką, ale obeznani w innych typach gier stołowych. Ale w trakcie pracy nad zasadami ciągle napotykałem na problemy, które można by było rozwiązać albo swoistą mechaniką wymyśloną w duchu epoki, czyli toporną i niewygodną, albo dużo prościej – sięgając do rozwiązań bardziej współczesnych. Ostatecznie zdecydowałem się więc skręcić nieco z wcześniej obranej ścieżki, pozostając na sztywnym kursie tylko w wypadku zasad rozstrzygania starć.

Nie mam więc żadnych pretensji do uznawania Szmaragdowego Lasu za grę retro. Tak jak zaznaczyłem w tytule – jest to kampania inspirowana najstarszymi grami. Tylko tyle. A może i aż tyle.

Przy okazji: podziękowania dla Roberta za konsultacje mechaniki i polecenie źródeł oraz dla Oela za nieoczywiste inspiracje, które wielokrotnie wynosiłem z jego tekstów.