Dungeons & Dragons 5ed. Refleksje i Rozmyślania. Harmondale - moduł.

Na trzech ostatnich Hiperpegach poprowadziłem mini moduł na mechanice D&D5e rozgrywający się w świecie znanym z gier Might and Magic VII oraz Heroes of Might and Magic III.

Było to moje pierwsze zetknięcie z najnowszymi dedekami. W zasadzie to było moje pierwsze poważniejsze zetknięcie z jakimikolwiek nowożytnymi dedekami: w trzecią edycję grałem chyba raz, w roku 2005, czy 2006, podręczników do czwartej nawet nie miałem w rękach. Do tej pory byłem odstraszany od nowych edycji D&D ogromem mechanicznych szczegółów - co prawda rdzeń mechaniki był prosty, to jednak obrósł taką ilością dodatków, że całość stawała się mało czytelna i nieintuicyjna. Takie przynajmniej odniosłem wrażenie z powierzchownego zainteresowania się tematem - jak wspomniałem, nie miałem zbyt dużo możliwości zapoznania się z tym w praktyce.

Najnowsza edycja obiecywała znaczące uproszczenie strony mechanicznej i rzekomy powrót do edycji sprzed trójki. Trochę zajęło mi zebranie się do poprowadzenia (gra jest dostępna na rynku od roku 2014), ale w końcu się udało.

Od dawna miałem również marzenie, aby wprowadzić graczy do fantastycznego świata Might & Magic. Wcześniej rozpisałem sobie wszystko na AD&D 2e, ale kiedy D&D 5e wpadło mi w ręce postanowiłem, że to jest właśnie ten moment, kiedy przestanę przekładać grę w świecie M&M na święte nigdy. Pierwotne zamierzenia zmodyfikowałem o tyle, że zamiast w Enroth akcję umieściłem w Antagarich. Tak dokładnie to w Harmondale, tuż po śmierci króla Gryphonhearta, czyli w chwili, kiedy rozpoczyna się wojna, o której opowiadają HoM&M III. Od razu wiedziałem, że rozegramy może 2-3 sesje, więc nie przygotowywałem zbyt dużo materiału - szkic, na którym prowadziłem wrzucam do zapoznania się w materiałach bloga (moduł jest uniwersalny, nadaje się do każdych dedeków). Krótkie podsumowanie wydarzeń, które miały miejsce w ciągu trzech rozegranych sesji wrzucam na końcu, najpierw podzielę się kilkoma przemyśleniami o samym systemie. Nie aspiruję przy tym do stworzenia pełnej recenzji, skupiam się tylko na tym, co istotne z mojego punktu widzenia.

Ogólne wrażenie? Oceniając D&D 5e jako mainstreamowy system przeznaczony dla szerokiego grona odbiorców - jest dobrze. Nawet za dobrze, z punktu widzenia weterana, bo wszystko, włączając w to absolutne podstawy, opisane jest bardzo łopatologicznie. Dużą zaletą gry jest jej modułowość, czy szkatułkowość - możesz zacząć grać z marszu, po pierwszym chwyceniu podręcznika, a potem wprowadzać powoli kolejne moduły mechaniczne (otwierać kolejne szkatułki) w miarę potrzeb i poznawania mechaniki. Rozwój postaci jest zasadniczo predefiniowany (paczpan, zupełnie jak kiedyś!) i nie dostajesz na twarz kilkudziesięciu atutów, z których musisz wybierać. Losujesz atrybuty, patrzysz na nie, mówisz „chcę grać barbarzyńcą!”, et voila - już po chwili grasz barbarzyńcą, nie martwiąc się, czy wziąć Rozpłatanie, czy Potężny Cios.

Do czytelności gry dokłada się również przejrzysty układ treści podręcznika - nie miałem żadnych problemów z odnalezieniem interesujących mnie fragmentów w ciągu gry, nawet w trakcie emocjonującej walki. Dotyczy to zarówno darmowych zasad, dostępnych w pdf na stronie WotC (kolejna świetna sprawa, tak swoją drogą), jak i pełnego podręcznika (na sesji korzystałem tylko z PHB, MM leży sobie na półce, w darmowym Basic DM Rules były wszystkie stworki, których potrzebowałem).

Czy zatem mechanicznie mamy powrót do starych dobrych czasów? No nie do końca. Owszem, zlikwidowano problem mnogości modyfikatorów i przeprowadzenie większości procedur w grze jest bardzo proste, niemniej jednak nadal mamy dużo dodatkowych zasad wynikających z zastosowania poszczególnych cech postaci. Dopóki wszyscy ogarniają swoje poletko i poruszamy się w ramach standardowej, z góry przygotowanej, rozgrywki - wszystko toczy się sprawnie.

Ale. Czułem się jednak częściowo skrępowany mechaniką. Zwłaszcza w sytuacjach, które wymagały zaimprowizowania opisu mechanicznego elementu, którego nie miałem gotowego. Przykładowo - jeden z PC chce zaczepić jakiegoś ziomka w karczmie, żeby wszcząć burdę (aby zamaskować próbę kradzieży wody, której w tym czasie chce się podjąć inny PC). Stwierdzam sobie, że ciekawiej będzie, jeśli tym zaczepianym ziomkiem będzie Bartholomew Hume - jeden z najpotężniejszych mnichów w krainie (w Might & Magic VII faktycznie mieszkał w tej właśnie wiosce, gdzie toczyła się akcja). No dobra, więc teraz, żeby oddać mechanicznie to jakim jest zajebistym zawodnikiem muszę wziąć podręcznik i patrzeć jakie atuty ma 20 poziomowy mnich (oraz jakie zbierał atuty od pierwszego poziomu począwszy). Nie muszę dodawać, że imię ich legion. Co więc robię? Stwierdzam, że chromolę atuty, gracz niech rzuci na to i na to, zobaczymy co będzie dalej. Czyli to samo, co zrobiłbym również w OD&D, czy LL. Ale gdyby to nie była bijatyka w karczmie, tylko poważne starcie? Gracz, który dostałby oklep od takiego 20 poziomowego mnicha mógłby czuć się zawiedziony, że zrobiłem to jakimś rulingiem, a nie twardymi atutami typu Wściekłe Pięści Węża, z 15 poziomu.

No właśnie. Truizmem jest, że skoro mamy mechanikę, to wszyscy chcą ją wykorzystywać. Mamy więc dużo crunchu, przerzucania się fachowymi terminami. Jest to znośne tylko w jednym wypadku - kiedy wszyscy uczestnicy zabawy są na tym samym poziomie znajomości zasad. Na ostatniej sesji miałem dwóch graczy, którzy zagrali kilkadziesiąt sesji w D&D5e, byłem ja (trzecia sesja), jeden gracz, który nie grał nigdy, ale miał duże doświadczenie z edycją 3,5 i Pathfinderem oraz trójkę, która w ogóle nie miała nic do czynienia z dedekami. Dwóch specjalistów kombinowało mechanicznie i irytowało się lekko, że nie stosuję wszystkich zasad, a niektóre rzeczy rozstrzygam ad hoc zamiast dogrzebać się w podręczniku i ustalić jak jest naprawdę. W chwilach mechanicznej dyskusji trójka nowych patrzyła na resztę (w tym mnie) jak na grubo ciosanych świątków ludowych, z czego jeden gracz próbował nadrabiać pomysłowością i odgrywaniem (ale takim w pozytywnym znaczeniu, bez teatrzyku - wychodziło znakomicie).

Wzorem bezpośrednich poprzedników, D&D 5e stosuje system Poziomu Wyzwania (Challenge Rating). Nie zmieniam swojego zdania o tym elemencie gry - nadaje się tylko do kibla. Wywalenie CR powoduje, że - z jednej strony - postać na każdym poziomie rozwoju powinna mieć się na baczności, bo nie wiadomo, czy zaraz nie wyskoczy zza krzaka zawodnik, który wciągnie drużynę nosem, a z drugiej - dołączenie do ekipy pierwszopoziomowej postaci nie oznacza, że taka nowa postać będzie podpierać ścianę - nadal drużyna spotykać będzie słabsze mobki i mniej doświadczeni bohaterowie będą mogli sie wykazać. Nie wspominając już o tym, że spuszczenie w kanał CR spowoduje konieczność używania pomysłowości graczy, a nie tylko samej mechaniki - silniejsze potwory będzie trzeba pokonać sposobem, a czasem podjąć decyzję, czy w ogóle zostać na polu bitwy.

Czytelników bloga może interesować również, czy D&D 5e nadaje się do prowadzenia sandboksów (nie wchodząc już w definicje). Generalnie - tak. Ale nie jest to tak łatwe jak w wypadku starych edycji. O ile potwory możemy sobie brać z bogatych bestiariuszy, to wysokopoziomowych NPC musimy stworzyć wcześniej, nie zaimprowizujemy ich w locie na sesji tak jak to można zrobić w Basicu, czy OD&D. Chyba, że zrobimy tak jak ja z mnichem w karczmie - ale to już będzie wykroczenie poza ramy systemu, można tak uczynić w każdej innej grze.

Gra ma też jedną zaletę natury społecznej - do grania jest zawsze tłum chętnych. Jeśli myślisz o odpaleniu nowej kampanii i boisz się, czy znajdziesz graczy - łap D&D 5e, kandydatów będzie na pęczki.

Jeśli miałbym się pokusić o podsumowanie: to jest takie unowocześnione AD&D 2e. Jest to produkt ewolucji, widać, że to co kiedyś było z kloca ciosane i upierdliwe w stosowaniu (np. podział obrażeń na kłute, obuchowe itd.) teraz wychodzi dobrze i dodaje złożoności, nie komplikując przesadnie rozgrywki.

A teraz krótkie podsumowanie trzech sesji, które rozegrałem. Prowadziłem moduł, ale większość akcji rozgrywała się wokół zaimprowizowanych tematów. Zerknijcie sobie do pliku z modułem i porównajcie z tym, co się działo na sesji - dodam, że loch pod zamkiem, który tam znajdziecie to drugi poziom, który stworzyłem pomiędzy sesjami - na pierwszej sesji PC eksplorowali ruiny, które improwizowałem na bieżąco. Nie stworzyłem klasycznych lochów, takich jakie mam w Lemurii, czy Bursztynowym Szczycie, tylko podszedłem do tematu bardziej abstrakcyjnie, dzieląc je na sceny, a nie zakładając eksplorację kratka po kratce. Niektórzy rozpoznają zapewne inspiracje znakomitym Veins of the Earth.

Nie starałem się rozwiązywać każdej możliwej sytuacji mechaniką podręcznikową, dużo tematów rozstrzygałem opisem (szczególnie badanie lochu w czasie pierwszej sesji), stosowałem też rzut na reakcję, którym badałem początkowe nastawienie spotkanych istot i NPC do PC.

W ciągu trzech sesji przez moduł przewinęło się 14 postaci, z czego 3 zginęły w boju (w tym dwóch elfich magów i jeden niziołek - mnich). W drugiej sesji wzięło udział 3 graczy z pierwszej, ale w trzeciej rozgrywce mieliśmy już zupełną wymianę ekipy. Co w tym czasie się działo? Otóż:

Zebrane informacje:

• Zamek Harmondale wielokrotnie przechodził z rąk do rąk w toku wojen ludzko-elfich.
• W Zamku siedzibę miał niegdyś nekromanta.
• Wioska Rockham na południe od miasta została bez obrony. Miesza tam wiele dzielnych osób, ale nie mają umocnień, więc bez erathiańskich patroli upadną bardzo szybko nawet od zwykłych bandyckich ataków.
• Bez oddziałów erathiańskich fort strzegący drogi z Avlee do Erathii jest bardzo słabo obsadzony. Co prawda maszyny obronne w nim osadzone działają całkiem dobrze, ale potrzeba do nich obsługi, a tych kilku gwardzistów, którzy zostali na miejscu to za mało, jeśli mają jeszcze patrolować okolicę.
• Ostatnio parę osób widziało wielką latającą bestię porywającą zwierzęta gospodarskie. Podobno nadlatywała z południowego wschodu.
• Ostatnimi czasy bandyci rozplenili się po okolicy. Niektórzy powiadają, że dotarło tu nawet kilka łupieżczych band z Krewlod.
• Devon Temper jest zapalonym graczem Arcomage i pewnie ma więcej niż jedną talię.
• Z opactwa Welnin skradziono Lampion Światła, świętą relikwię. Złodzieje uciekli na południe.
• Studnia w Rockham zawiera magiczną wodę zwiększającą siłę i zwinność.
• Kupcowi Darvikowi Peladium skradziono sygnet - został napadnięty przez bandytów na drodze z Pierpontu.
• Darron Temper poszukuje swojego zaginoinego brata, który prawdopodobnie wybrał się do grot w Białych Klifach i nie wrócił.
• Groty w Białych Klifach były do niedawna spkojnym miejscem, gdzie można było odpocząć i medytować ale ostatnio zrobiło się tam niebezpiecznie.

Zdarzenia, sesja 1 

(bohaterowie: Grundir the Dwarf Cleric, Lorrige the Human Fighter, Habakuk the Halfling Monk, Laszlo the Halfling Rogue, Sand the Elf Wizard):

• Wizyta w ruinach zamku (krasnoludzka konstrukcja, wielkie szczury bojące sie ognia, starcie z elfim upiorem - zwycięstwo!)
• Zgromadzenie mieszkańców Harmondale na którym: (1) wybrana została rada starszych; (2) uchwalono powołanie milicji obywatelskiej, która chronić będzie okoliczne ziemie; (3) ustalono, że potrzebne są fundusze na zakup broni na potrzeby milicji; (4) potrzebna jest również sama broń, lokalny kowal nie da rady wykonać odpowiedniej ilości
• ustalono, że awanturnikom, którzy rozprawią się z łupieżczymi bandami bandytów grasującymi po okolicy zostanie nadana ziemia
• Wyprawa do wioski Rockham, aby wspomóc tamtejszych mieszkańców pozbawionych ochrony.

Zdarzenia, sesja 2

(bohaterowie: Grundir the Dwarf Cleric, Habakuk the Halfling Monk, Laszlo the Halfling Rogue, Zdzich the Orc Paladin, Katmiss the Elf Ranger, Ilmryn the Elf Wizard, Gregory the Human Barbarian - chwilowe zastępstwo za poległego Ilmryna):

• Tajemnica wody w studni w wiosce Rockham - ciecz jest racjonowana, okazuje się, że ma magiczne właściwości, ale nadużywanie powoduje czasowe wygaśnięcie mocy studni (to klasyczny motyw Might & Magic - w każdym PoL znajdują się magiczne studnie, fontanny i źródła, których można użyć określoną ilość razy w ciągu dnia).
• Wyprawa do Grot w Białych Klifach - udaje się dotrzeć nad jezioro, tam atak Mantykory (latającej bestii z plotki) - Ilmryn ginie przebity kolcem z ogona.
• Podczas nocnego odpoczynku pod ziemią słychać kucie.
• Pod Rockham ork i ogr obserwyujący wioskę - bitwa, zwycięstwo, ale ogr kładzie trupem Habakuka.
• Przez Rockham powrót do Harmondale, udaje się pożyczyć wóz z wioski, na którym wiezione są zwłoki poległych i truchło bestii.
• Ludność Harmondale pełna podziwu dla bohaterstwa w walce z latającą bestią. Polegli zostają za darmo wskrzeszeni w Opactwie Welnin.

Zdarzenia, sesja 3 

(bohaterowie: Gondur the Dwarf Monk, Hagash the Human Cleric, Durza the Human Rogue, Dugar the Dwarf Warrior, Temelkar the Elf Wizard, Ragen the Elf Ranger).

• Podjęcie dwóch zadań: odnalezienie sygnetu i uratowanie zaginionego brata.
• Wyruszenie tropem bandytów wzdłuż drogi do Pierpontu.
• Nocą na niebie pojawia się bolid, który eksploduje nie dotknąwszy ziemi.
• W ciągu dnia na niebie chmara harpii, niezainteresowane drużyną.
• Nie znaleziono tropów bandytów.
• Nocą drużyna zaatakowana przez orka i ogra.
• Śledzenie tropów napastników, które idą na południe, a potem zakręcają na północny zachód.
• Spotkanie z pięcioma orkami, bitwa na wzgórzu. Wrogowie pokonani, Temelkar ginie skrócony o głowę. Przy zwłokach znaleziono skradziony sygnet kupca i zapis nutowy. Gondur odegrał dysharmoniczną melodię, co sprowadziło na drużynę chmurę harpii.